नवी दिल्ली : भारताने लांब पल्ल्याच्या हायपरसोनिक क्षेपणास्त्राची यशस्वी चाचणी घेतली असून, ही चाचणी भारतीय संरक्षण तंत्रज्ञानात ऐतिहासिक टप्पा मानली जात आहे. संरक्षण मंत्री राजनाथ सिंह यांनी या यशाबद्दल माहिती दिली. हे क्षेपणास्त्र १५०० किमीपेक्षा जास्त अंतरावर विविध प्रकारचे वॉरहेड्स नेण्यास सक्षम आहे, ज्यामुळे भारतीय लष्कराच्या क्षमतांमध्ये मोठी भर पडली आहे.
भारताच्या संरक्षण तंत्रज्ञानातील ऐतिहासिक कामगिरी
- या चाचणीमुळे भारत हायपरसोनिक क्षेपणास्त्र तंत्रज्ञान असलेल्या अमेरिका, रशिया आणि चीनसारख्या प्रगत देशांच्या गटात सामील झाला आहे.
- “या ऐतिहासिक यशामुळे भारताने अत्याधुनिक लष्करी तंत्रज्ञान क्षेत्रात आपले स्थान निर्माण केले आहे,” असे राजनाथ सिंह यांनी ट्विटरवर सांगितले.
चाचणीची यशस्वीता:
- डिफेन्स रिसर्च अँड डेव्हलपमेंट ऑर्गनायझेशन (DRDO) च्या प्रयोगशाळांनी डॉ. एपीजे अब्दुल कलाम मिसाईल कॉम्प्लेक्स, हैदराबादमध्ये हे क्षेपणास्त्र विकसित केले आहे.
- या क्षेपणास्त्राची चाचणी शनिवारी रात्री वरिष्ठ DRDO शास्त्रज्ञ आणि लष्करातील अधिकाऱ्यांच्या उपस्थितीत घेण्यात आली.
- यशस्वी टर्मिनल मॅन्युव्हर्स आणि अचूक लक्ष्यभेदाचे डेटा श्रेणी स्टेशन आणि जहाजांवरील यंत्रणेद्वारे पुष्टी करण्यात आली आहे.
हायपरसोनिक क्षेपणास्त्रांचे वैशिष्ट्य:
- हायपरसोनिक क्षेपणास्त्रे ध्वनीच्या गतीच्या पाचपट (मच ५) किंवा त्यापेक्षा जास्त वेगाने प्रवास करतात.
- हायपरसोनिक ग्लाइड व्हेइकल (HGV) आणि हायपरसोनिक क्रूझ मिसाईल अशा दोन प्रकारांच्या क्षेपणास्त्रांचा समावेश आहे.
- उच्च वेग, अचूकता आणि टप्प्याटप्प्याने टार्गेट बदलण्याची क्षमता यामुळे ही क्षेपणास्त्रे पारंपरिक आणि अण्वस्त्रांसाठी उपयुक्त ठरतात.
आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील महत्त्व:
- हायपरसोनिक क्षेपणास्त्र प्रणाली विकसित करणे ही मोठी आव्हाने उभी करते, ज्यात उष्णता नियंत्रण, अचूक मार्गदर्शन प्रणाली, आणि अडथळे ओलांडण्याची क्षमता यांचा समावेश होतो.
- यामुळे युद्धनीतीत मोठे बदल होऊ शकतात, पारंपरिक क्षेपणास्त्र बचाव प्रणाली अप्रभावी ठरण्याची शक्यता आहे.
भारताच्या प्रगतीचा आंतरराष्ट्रीय दर्जा:
- भारताच्या या यशामुळे देशाची आंतरराष्ट्रीय पातळीवरील लष्करी क्षमता आणि संशोधनात भर पडली आहे.
- अमेरिकेसह रशिया आणि चीन यांसारख्या देशांमध्येही हायपरसोनिक क्षेपणास्त्र कार्यक्रम चालू आहेत.