काल संत ज्ञानेश्वर महाराज पालखी सोहळ्यात पुण्याचे पोलीस आयुक्त अमितेश कुमार यांनी उपस्थिती दर्शवली. या प्रसंगी त्यांनी पालखी सोहळ्याचे महत्त्व आणि वारकऱ्यांच्या श्रद्धेचे कौतुक केले. त्यांच्या उपस्थितीने सोहळ्याला विशेष महत्त्व प्राप्त झाले.
Palkhi Festival Pune:
महाराष्ट्रीयन संस्कृतीतील एक अनोखी वैशिष्ट्य, पालखी ही वारकऱ्यांनी अनुसरलेली एक १००० वर्ष जुनी परंपरा आहे. वारकऱ्यांनी अनुसरलेली ही परंपरा वारी म्हणून ओळखली जाते. लोक या उत्सवाला एकत्र येऊन, गाणे, नाचणे आणि ज्ञानबा-तुकारामचे गजर करतात. ही यात्रा आषाढ आणि कार्तिक महिन्यात पंढरपूर या पवित्र नगरीत केली जाते.
दरवर्षी पालखी उत्सव जून (ज्येष्ठ) महिन्यात सुरू होतो आणि सुमारे २२ दिवस चालतो. पालखी आषाढ महिन्याच्या पहिल्या पंधरवड्यात, एकादशीच्या दिवशी पंढरपुरात पोहोचते. प्रत्येक संत शतकानुशतके या वारी परंपरेचे पालन करीत आहेत. २०२१ साली संत ज्ञानेश्वर महाराज पालखी २ जुलैला सुरू होत आहे, तर संत तुकाराम महाराज पालखी १ जुलैला सुरू होत आहे.
History:
सन १६८५ मध्ये तुकारामांचे धाकटे चिरंजीव, नारायण बाबा, यांच्या नाविन्यपूर्ण विचारांनी दिंडीवारीच्या परंपरेत पालखीची सुरुवात केली. ही सामाजिक सन्मान आणि शांतीची एक निशाणी होती. त्यांनी तुकारामांचे चांदीचे पादुका पालखीत ठेवले. त्यानंतर ते दिंडीसह अलंदीला गेले, जिथे त्यांनी ज्ञानेश्वरांच्या पादुका त्याच पालखीत ठेवले.
या परंपरेचे पालन प्रत्येक वर्षी होत होते, जोपर्यंत १८३० मध्ये तुकारामांच्या परिवारात हक्क आणि अधिकारांवरून वाद उत्पन्न झाले. या कारणामुळे लोकांनी जुळे पालख्यांची परंपरा तोडून, वेगवेगळ्या पालख्या आयोजित करण्याचा निर्णय घेतला. त्या म्हणजे, अलंदीतून ज्ञानेश्वर पालखी आणि देहूतून तुकाराम पालखी.
वर्षानुवर्षे, वेगवेगळ्या पालख्या पुण्यात थोडा वेळ एकत्र येतात आणि नंतर हडपसर येथे वेगळ्या होतात. या पालख्या पुन्हा वाखरी येथे, पंढरपूरच्या जवळच्या गावात, एकत्र येतात. या परंपरेची लोकप्रियता वर्षानुवर्षे वाढत आहे, आणि हजारो भक्त या यात्रेत सहभागी होतात. सध्या, सुमारे ४३ पालख्या दरवर्षी पंढरपूरला भेट देतात.
